Elektrik-Elektronik Mühendisliği
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: FET351
Ders İsmi: Elektromanyetik Dalga Teorisi
Ders Yarıyılı: Güz
Ders Kredileri:
Teorik Pratik Laboratuvar AKTS
3 0 0 5
Öğretim Dili: Turkish
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Doç. Dr. MEHMET AKİF ŞENOL
Dersi Veren(ler):
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Zamanda değişen genel Maxwell denklemlerini, Endüksiyon yasası ve uygulamalarını, Transformatörleri, Zamanda harmonik ve fazörel Maxwell denklemlerini, EM Dalga denklemlerinin çözümleri, Elektromanyetik spektrum, Kayıpsız ve kayıplı ortamlarda Maxwell denklemleri, Doppler etkisi ve uygulamaları, TEM, TM ve TE dalgaların incelenmesi, Elektromanyetik güç akışı ve Poynting vektörü uygulamaları, düzlemsel dalgalarda yansıma ve kırılmalar, eliptik ve dairesel kutuplamalar, İletim hatları, Dalga kılavuzlarını kapsar.
Dersin İçeriği: Zamanda değişen elektromanyetik alanlara ilişkin genel Maxwell denklemlerinin eldesi, Endüksiyon yasası, Lenz Kuralı, Transformatörlerin Esasları, Zamanda harmonik Maxwell denklemleri, Fazörel Maxwell debklemleri, Potansiyel Fonksiyonları, EM Dalga denklemlerinin eldesi, Dalga denklemlerinin çözümleri, Elektromanyetik spektrum, Kayıpsız ve kayıplı ortamlarda Maxwell denklemleri, Doppler etkisi ve uygulamaları, TEM, TM ve TE dalgaların incelenmesi, Elektromanyetik güç akışı ve Poynting vektörü uygulamaları, düzlemsel dalgalarda yansıma ve kırılmalar, paralel, eliptik ve dairesel pozitif ve negatif kutuplamalar, Snell yasaları, Brewster açısı, İyonosferin EM dalgalar bakımından önemi, İletim hatları, Dalga kılavuzları,

Öğrenme Çıktıları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Öğrenme Çıktıları
1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Elektrik ve Manyetik Alanları, sınıflandırabilir, denklemlerini yazabilir, özelliklerini bilir.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Elektromanyetik dalgaların yayılma, yansıma ve etki alanlarına ilişkin ve bunların iletişim teknolojilerinde uygulama esaslarını bilir.
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
1) EM dalgaların iletişim ortamlarındaki çeşitlilikleri ve etkilerini ve ayrıca sosyal yaşamda fayda ve zararlarının etkilerini bilir.
Öğrenme Yetkinliği
1) Elektromanyetik dalgalara elektrik alan vektörü ve manyetik alan vektörlerinin genel ifadelerini tanır, denklemleri yazar, ortamı tanımlayıp, EM nin tipine, kutuplama türüne göre denklemleri elde edebilir, çözebilir, yorumlayabilir.
Alana Özgü Yetkinlik
1) EM dalgaların, iletim ortamlarındaki davranışlarında, haberleşme tekniğinde, radar, mikrodalga teknolojilerinde kullanılmasında yetkindir,
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
1) EM dalga uygulamaları konusunda bağımsız çalışabilir, araştırma yapabilir, sorumluluk taşıyabilir.

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Elektrostatik ve Manyetostatik Alanda Maxwell denklemlerinin diferansiyel ve integral biçimlerinin hatırlatılması, Maxwell denklemlerinden hareketle elde edilen ikincil denklemlerin ve rezistans, kapasitans ve endüktans kavramlarının hatırlatılması, Helmotz teoremi, Laplace eşitlikleri, Coulomb yasası, Amper ve Biot-Sawart yasaları, Lorentz kuvvetleri, dielektrik ortam, manyetik geçirgenlik, BH eğrileri, statik ve manyetik alanda yansıma, kırılma ve depolanan enerjilerin hatırlatılması. Elektromanyetik Alan Ders konularını hatırlama
2) Zamanla değişen elektromanyetik büyüklüklere ilişkin maxwell denklemlerinin elde edilmesi, Faraday elektromanyetik endükleme yasası ve uygulama alanları
3) Genel Maxwell denklemlerinin integral biçimleri, Elektromanyetik sınır koşulları Potansiyel fonksiyonları
4) Maxwell denklemlerinin çözümleri Zamanda Harmonik alanlar, Fözörlerin EM alanda kullanılması, zaman boyutunun eliminasyonu
5) Zamanda harmonik fazörel elektromanyetik denklemler, uygulama problemleri, anlık EM dalga vektörlerinin yazılması, grafik çizimleri, EM dalga büyüklüklerinde ortagonallik,
6) Elektromanyetik Spektrum, EM dalgalarının haberleşme sistemlerinde, savunma sistemlerinde, endüstride, uzay çalışmalarındaki yeri, sinyal ve veri iletimindeki önemi, Öğrencilere bu konuda tek başına çalışma yapmak üzere araştırma ödevi verilmesi
7) Kayıpsız ortamda düzlemsel dalgaların incelenmesi, özempedans, dalga boyu, kayıp sayısı, faz hızı, problem çözümleri
8) Arasınav
9) Doppler etkisi, yaklaşan ve uzaklaşan hareketli cisimlere EM dalgaların gönderilmesine ilişkin sonuçlar, uygulama alanları, radarlara ilişkin problem çözümleri
10) Enine (TEM) EM dalgalara giriş, TEM dalga denklemlerinin yazılması kayıp sayısı vektörü, Düzlemsel bir dalganın lineer kutuplanması Birbirine dik düzlemsel dalgalarının toplamının eliptik ve dairesel kutuplanması
11) Sağ el (pozitif) dairesel kutuplama ve sol el (negatif) dairesel kutuplama, problem çözümleri
12) Kayıplı ortamlarda düzlemsel dalgalar, komplex geçirgenlik, iyi iletken ve yalıtkan ortamlar, zayıflama sabiti, penetrasyon derinliği EM dalgalarda yansıma ve kırılmalar, yansıma ve kırılma açıları, Snell yasaları, Brewster açısı, EM bakımından iyonosferin önemi
13) İletim Hatları Hat parametrelerinin (R, G, L, C) modellenmesi, paralel plakalı, mikroşerit, iki iletkenli ve eşeksenli sistemlerde denklemler, özellikler, Sonlu ve sonsuz iletim hatları
14) Dalga kılavuzları TM ve TE dalgalar ve özellikleri
14) Dalga kılavuzları TM ve TE dalgalar ve özellikleri
15) Final Sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Şenol M. A. Elektrik ve Manyetik Alanlar ders Notları
Diğer Kaynaklar: Köksal A., Saka B, “Mühendislik Elektromanyetiğin Temelleri”, Birsen Yayınevi 2015, Ankara
Cheng, D, “Field and Wave Electromagnetics”, 2.nd Edition (English/ Turkish), Palme yayınevi, 2009.
Edminister J. A. , Electromagnetic (Schaum's Series) , 2.nd Edition (English/ Turkish), Nobel yayınevi,2011.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

2

3

4

5

6

Program Kazanımları
1) Matematik ve fen bilimleri alanlarında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme becerisi.
2) İlgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
3) Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi.
4) Karmaşık mühendislik problemlerinde uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
5) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi.
6) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü tasarlamak için modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
7) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma beceris.
8) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
9) Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama ve deney yapma becerisi.
10) Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
11) Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
12) Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
13) Bireysel çalışma becerisi.
14) Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi.
15) En az bir yabancı dil bilgisi.
16) Etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi.
17) Etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
18) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık.
19) Bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
20) Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk ve mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
21) Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi.
22) Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık.
23) Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
24) Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi.
25) Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Matematik ve fen bilimleri alanlarında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme becerisi. 5
2) İlgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. 5
3) Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi. 4
4) Karmaşık mühendislik problemlerinde uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. 4
5) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi. 3
6) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü tasarlamak için modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. 3
7) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma beceris. 4
8) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. 4
9) Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama ve deney yapma becerisi. 4
10) Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. 3
11) Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. 3
12) Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. 3
13) Bireysel çalışma becerisi. 3
14) Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi. 2
15) En az bir yabancı dil bilgisi. 1
16) Etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi. 2
17) Etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. 1
18) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık. 3
19) Bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. 4
20) Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk ve mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. 4
21) Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi. 1
22) Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık. 1
23) Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. 1
24) Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi. 2
25) Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. 1

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Toplam %
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 0
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI %
Toplam %