Bilgisayar Mühendisliği
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

EFC315

Ders İsmi:

Otomata Kuramı

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Laboratuvar	AKTS
3	0	0	7

Öğretim Dili:

Turkish

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Dr. Öğr. Üyesi FATİH ŞAHİN

Dersi Veren(ler):

Doç. Dr. CEVAT RAHEBİ
Dr. Öğr. Üyesi FATİH ŞAHİN

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu dersin amacı, öğrencilere kesikli hesap işlemlerini yapan sistemleri tasarlayıp analiz edebilmeleri için gerekli teorik bilgilerin sağlanmasıdır.

Dersin İçeriği:

• Otomata kavramının anlatılması; Otomata tiplerinin anlatılması,
• 1. tip olarak Sonlu Otomatların tanımı; bir dili nasıl kabul eder, hangi dil tiplerini kabul eder örnek üzerinden anlatımı,
• Sonlu Durumlu Belirsiz Otomatların anlatımı, Sonlu Durumlu Belirsiz Otomatların Belirli Otomata dönüştürülmesi yöntemlerinin anlatımı ve örneklerle gerçeklemesi,
• Düzenli İfadeler nedir? Düzenli Diller nedir ve Özellikleri nelerdir?
• Bağlamdan Bağımsız Gramerlerin tanımı ve bağlamdan bağımsız tüm dilleri kabul eden İtmeli Otomatlara giriş yapılması
• İtmeli Otomatlar ve Bağlamdan Bağımsız Gramerlerin Denkliği
• Bağlamdan Bağımsız Gramerler Üzerindeki İşlemler ve Bağlamdan Bağımsız Gramerlerin Kapalılık Özelliklerinin anlatımı
• İtmeli otomatlarla örnek tasarımlar ve Turing Makinaları ve Örneklerle otomata tasarımları

Öğrenme Çıktıları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Çıktıları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Soyut makine modellerini ve biçimsel dilleri anlayarak sınıflandırma yapar.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Çeşitli biçimsel dilleri kabul edebilecek soyut makine modellerini tasarlar.
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
1) Belli kuralları olan bir dili kabul eden yığın otomatanın tasarım projesini gerçekleyebilir.
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Sonlu Otomatlar	Ders Notları
2)	Belirlenimli Olamayan Otomatlar	Ders Notları
3)	Düzenli Diller	Ders Notları
4)	Düzenli İfadeler
5)	Pompalama Önsavı	Ders Notları
6)	Bağlamdan Bağımsız Gramerler	Ders Notları
7)	Gramerlerin Farklı Biçimleri	Ders Notları
8)	Ara sınav	Ders Notları
9)	Yığıt Yapılı Otomatlar	Ders Notları
10)	Bağlamdan Bağımsız Olmayan Diller	Ders Notları
11)	Turing Makineleri	Ders Notları
12)	Karar Verilmeyen Dil	Ders Notları
13)	P ve NP	Ders Notları
14)	NP- Tam Problemler	Ders Notları
15)	Final Sınavı	Ders Notları

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Önerilen Kaynaklar (Ders Kitabı vb.) 1. Otomatlar, Biçimsel Diller ve Turing Makineleri (Yazar: Dr.Emre SERMUTLU, Cinius Yayınları) 3. Automata, Formal Languages and Algebraic Systems (Yazar: Masami Ito Yayınevi: World Scientific Publishing Company)
Diğer Kaynaklar:	1. Automata, Formal Languages and Turing Machines (Author: Dr.Emre SERMUTLU, Cinius Yayınları) 2. Automata, Formal Languages and Algebraic Systems (Yazar: Masami Ito Yayınevi: World Scientific Publishing Company)

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3
Program Kazanımları
1) Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi
2) Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi
3) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü, gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi
4) Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi
5) Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi
6) Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışabilme becerisi
7) Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi
8) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi
9) Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi
10) Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatı uygulamaları hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi
11) Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri hakkında bilgi ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi	4
2)	Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi	4
3)	Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü, gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi	5
4)	Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi	4
5)	Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi	4
6)	Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışabilme becerisi	4
7)	Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi	5
8)	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi
9)	Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi
10)	Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatı uygulamaları hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi
11)	Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri hakkında bilgi ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 50
Final	1	% 50
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 50
Toplam		% 100