Tarih
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

HIS103

Ders İsmi:

Genel Türk Tarihi

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Laboratuvar	AKTS
3	0	0	3

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Arş.Gör. ESRA KARADAĞ

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:	Genel Türk Tarihi kaynaklarının incelenmesi ve değerlendirilmesi, Türk tarihinin temel problemlerine yaklaşımlarda bulunulması.
Dersin İçeriği:	Genel Türk tarihinin kaynaklarını, eski Türk dili Orhon Yazıtları, Uygurlar ve Türklerin yerleşik hayata geçmeleri, Türk töresi, devlet geleneği, Türk algısı gibi konular hakkında tartışılacaktır.

Öğrenme Çıktıları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Çıktıları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Türk tarihinin ve kültürünün kaynaklarını, kavramlarını tanımlayabilmektir.
2) Türk tarihinin kökenleri, Türk kültürü, Türklerin Anadolu’ya geliş sebepleri, Türklerin İslamiyet’e katkıları gibi konular analiz edilebilir.
3) Dünya tarihinde iz bırakan Türk büyükleri ve devletleri hakkında bilgiler derinleştirilebilir.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Mevcut Türk devleti ile komşuları ve diğer devletler arasındaki ilişkileri konusunda tarihi bağları dikkate alarak bağlantı kurulabilir.
2) Türklerin hüküm sürdüğü coğrafyalarda geçmişten günümüze kalan tarihi mirasların sebeplerini idrak ederek, çözün yolları üretilebilir.
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Türk ve Turan kavramları, Türklerin Anayurdu ve Kurulan İlk Türk Medeniyetleri	a. Celalettin Yavuz, Avrasya’da Türk Jeopolitiği, “TürkÜn Kimliği ve Türk Tarihinden Bir Kesit”, s. 5-10. b. İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, s. 44-45. Osman Turan, Türk Cihan Hakimiyeti Mehkuresi Tarihi, s. 21-23. c. Tarihte Türk Devletleri Sempozyumu, Tebliğ Özetleri, Ankara Üniversitesi, 20-22 Mayıs 1985, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1985 Tali Kaynaklar: a. “Türklerin Ana Yurdu”, https://www.cokbilgi.com/yazi/turklerin-ana-yurdu/, (Erişim: 22.09.2018) b. “Türklerin Anayurdu ve Prototürkler”, 22.01.2018, http://www.larendem.com/turk-tarihi/turklerin-anayurdu-ve-prototurkler.html c. “İslamiyet Öncesi Türk Devletleri Kültür ve Medeniyeti”, http://www.kpsskonu.com/genel-kultur/tarih/islamiyet-oncesi-turk-devletleri-kultur-ve-medeniyeti/, (Erişim: 22.09.2018) d. “İlk Türk İslam Devletlerinde Kültür ve Medeniyet”, http://www.kpssevreni.com/ilk-turk-islam-devletlerinde-kultur-ve-medeniyet/, (Erişim: 22.09.2018) e. Prof.Dr. Ramazan Özey, “Tarihte 16 Büyük Türk Devleti ve Hâkimiyet Alanları”, 22.04.2015, https://www.altayli.net/tarihte-turk-devletleri-ve-hakimiyet-alanlari.html e. “İslamiyet Öncesi İlk Türk Devletleri”, https://bilgihanem.com/islamiyet-oncesi-turk-tarihi-ve-ilk-turk-devletleri/, (Erişim: 22.09.2018)
2)	Asya Hun Devleti ve Tabgaçlar	Zeki Veli Togan, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, 1946 Arslan Tekin, Türk'ün Tarihi, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2012
3)	I. Göktürk Devleti	Zeki Veli Togan, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, 1946 Arslan Tekin, Türk'ün Tarihi, Kariyer Yayınları, İstanbul, Bahaeddin Ögel, İslamiyet’ten Önce Türk Kültür Tarihi, Ankara, 19912012
4)	II. Göktürk Devleti	Zeki Veli Togan, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, 1946 Arslan Tekin, Türk'ün Tarihi, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2012 Bahaeddin Ögel, İslamiyet’ten Önce Türk Kültür Tarihi, Ankara, 1991
5)	Kırgızlar, Türgişler, Karluklar, Oğuzlar, Kimekler	Zeki Veli Togan, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, 1946 Arslan Tekin, Türk'ün Tarihi, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2012 Prof. Dr. İlhami DURMUŞ, İskitler (Sakalar), Genkur ATASE, Ankara, 2008. Tuğba Yılmaz, “İskitler: Siyasi Ve Kültürel Tarih”, (Dan: Yard. Doç. Dr. Ferit BAZ), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, 2015 (pdf) Rukiye Öztürk, «Grek Ve Latin Kaynaklarına Göre İskit, Sarmat ve Avrupa Hunlarında Askeri Kültür (M.Ö.V. YY –M.S.VI. YY ), Y. Lisans Tezi, Gazi Üni., Ankara, 2007 “İskitler”, 9.2.2014, https://www.turktarihim.com/Iskitler.html Akdes Nimet Kurat, «Doğu Avrupa’daki Türk Kavim ve Devletleri», Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2001, s. 223-225. István ERDÉLYİ, (Çev.: Kürşat YILDIRIM), «Avarlar», Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, XIII/2 (Kış 2013), s.337-346.
6)	Doğu Avrupa’daki En Eski Türk Kavimleri: İskitler, Sarmatlar, Roksalan, Yağızlar, Hunlar ve Attila, Avarlar, Hazar Kağanlığı, Peçenekler, Uzlar(Oğuzlar), Kumanlar ve Kama(Çulman) Bulgarları Devleti	Prof. Dr. İlhami DURMUŞ, İskitler (Sakalar), Genkur ATASE, Ankara, 2008. Tuğba Yılmaz, “İskitler: Siyasi Ve Kültürel Tarih”, (Dan: Yard. Doç. Dr. Ferit BAZ), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, 2015 (pdf) Rukiye Öztürk, «Grek Ve Latin Kaynaklarına Göre İskit, Sarmat ve Avrupa Hunlarında Askeri Kültür (M.Ö.V. YY –M.S.VI. YY ), Y. Lisans Tezi, Gazi Üni., Ankara, 2007 “İskitler”, 9.2.2014, https://www.turktarihim.com/Iskitler.html Akdes Nimet Kurat, «Doğu Avrupa’daki Türk Kavim ve Devletleri», Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2001, s. 223-225. István ERDÉLYİ, (Çev.: Kürşat YILDIRIM), «Avarlar», Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, XIII/2 (Kış 2013), s.337-346.
7)	İslamiyet Öncesi Türklerde Kültür ve Teşkilat	Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu, İslam Öncesi Türk Tarihi Ve Kültürü, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2003, s. 92-102. İbrahim Kafesoğlu, «Kültür ve Teşkilat», Türk Dünyası El Kitabı, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Ankara, 2001, s. 241-298. «Türk Devlet Yapısı ve Düzeni (İslamiyet’ten Önce)», pdf, Uğur Üçüncü, «Türk Dünyasında Uygarlık Meseleleri», pdf,
8)	Ara Sınav
9)	Uygur Devleti'nin Kuruluşu ve Yükselişi	Gülçin Çandarlıoğlu, Uygur Devletleri Tarihi, pdf Sadettin Gömeç, Uygur Türkleri Tarihi Ahmet Taşağıl, Uygurlar «Doğu Türkistan Ve Uygur Türkleri: Dünü, Bugünü ve Yarını», Başkent Üni., Yuvarlak Masa Toplantısı, Rapor, 25 Temmuz 2009, pdf Sadettin Gömeç, «Uygur Kagan Soyunun Problemleri», Türk Tarihinden İzler, Berikan, s. 175-184. İbrahim Kafesoğlu, «Türk Tarihi», Türk Dünyası El Kitabı, I. Cilt, Türk Tarihini Araştırma Enst., 2001, s. 182-188
10)	Büyük Selçuklu Devleti, Irak ve Horasan Selçukluları, Kirman Selçukluları	«Selçuklular», İslam Ansiklopedisi, pdf. İbrahim Kafesoğlu, «Selçuklular», Türk Dünyası El Kitabı, I. Cilt, Türk Kültürünü Araştırma Enst., 2001, s. 319-378. Mehmet Altay Köymen, «Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun Kuruluşu», pdf. Ahmet Kolbaşı, «Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi Adlı Eserde, Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Hakkında Verilen Bilgilerin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Deneme», pdf. Abdülhaluk M. Çay, «Irak Ve Horasan Selçukluları (1092-1194)», pdf. Faruk, Sümer "Selçuklular" İslam Ansiklopedisi, C. 36, S.377-379
11)	Suriye Selçukluları ve Anadolu Selçuklu Devleti	İbrahim Kafesoğlu, «Selçuklular», Türk Dünyası El Kitabı, I. Cilt, Türk Kültürünü Araştırma Enst., 2001, s. 369-378. «Suriye Selçukluları», İslam Ansiklopedisi, http://www.ehlisunnetbuyukleri.com/Islam-Tarihi-Ansiklopedisi/Detay/SURIYE-SELCUKLULARI/636 Zafer Şen, «Anadolu Selçuklu Devleti Tarihine Bir Bakış», pdf
12)	Ortadoğu’da kurulmuş diğer Türk devletleri: Doğu Anadolu ve İzmir Türkmen Beyleri, Atabeylikler, Anadolu Beylikleri, Delhi Türk Sultanlığı, Mısır ve Suriye’de Kurulmuş Türk Devletleri, Harezmşahlar Devleti, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler-Afşarlar-Kaçarlar	İbrahim Kafesoğlu, «O. Doğu’da Kurulmuş Diğer Türk Devletleri», Türk Dünyası El Kitabı, I. Cilt, Türk Kültürünü Araştırma Enst., 2001, s. 379-474. «Akkoyunlular, XV. yüzyılda Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hanedanı (1340-1514)» İslam Ansiklopedisi, pdf. «Delhi Sultanlığı», İslam Ansiklopedisi, pdf. «Harizm», İslam Ansiklopedisi, pdf. «Karakoyunlular», İslam Ansiklopedisi, pdf. Özer Küpeli, «Osmanlı-Safevi Münasebetleri», Cihannüma, Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: I / 1 - Temmuz 2015, 203-207. M. Serkan Taflıoğlu, «İran Türk Safevi Devleti’nin Kuruluşu Ve Türk Tarihine Stratejik Etkisi», TURAN-SAM, cilt 4, sayı 13, Kış 2012, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, s. 105-115.
13)	Orta Asya ve Kıpçak bozkırlarında kurulmuş Türk devletleri: Türk-Moğol İmparatorluğu ve devamı, Altın Ordu Devleti, Kazan Hanlığı, Astırhan Hanlığı, Kasım Hanlığı, Kırım Hanlığı, Nogay Hanlığı, Nogay Hanlığı ve Sibir(Sibirya Hanlığı) Hanlığı 14. yüzyıldan sonra Orta Asya’da kurulmuş Türk devletleri: Timurlular Devleti, Orta Asya’da Türkler, Kaşgar-Turfan Hanlığı, Hind-Türk Sultanlığı	Yrd. Doç. Dr. Sebahattin Ağaldağ, “Moğol Devleti”, İlyas Kemaloğlu, “Sibir Hanlığı”, https://islamansiklopedisi.org.tr/sibir-hanligi “Altınordu Devleti”, http://www.ehlisunnetbuyukleri.com/Islam-Tarihi-Ansiklopedisi/Detay/ALTINORDU-DEVLETI/80 İsmail Türkoğlu, «Kazan Hanlığı», İslam Ansiklopedisi, pdf. Halil İnalcık, «Kırım Hanlığı», http://vatankirim.net/kirim-hanligi-468/ İsmail Aka, «Timurlular», TDV İslam Ansiklopedisi, İSAM, cilt: 41, s. 177, 178http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=410178
14)	Timurlular Devleti (1370-1507) Babür İmparatorluğu (Hind –Türk Sultanlığı) İran’da Kurulan Türk Devlet ve Hanedanlıkları: Safeviler ve Şah İsmail, Afşar Hanedanı, Kaçar Hanedanı	İbrahim Kafesoğlu, «Timurlular Devleti», Türk Dünyası El Kitabı, I. Cilt, s. 605 Sadettin Gömeç, «Safaviler-Avşarlar-Kaçarlar,» Türk Dünyası El Kitabı, I. Cilt, s. 459. Bâbürlüler, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/baburluler
15)	Final

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

• Osman Turan, Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkuresi Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2018
• Osman Turan Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2004
• Celalettin Yavuz, Avrasya’da Türk Jeopolitiği-Türklere Açılan Geniş Ufuklar, Ötüken Yayınları, Ankara, 2010
• Arslan Tekin, Türk'ün Tarihi, Kariyer Yayınları, İstanbul, 2012
• İ. Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, TTK Yayınları, Ankara, 1984
• Tarihte Türk Devletleri Sempozyumu, Tebliğ Özetleri, Ankara Üniversitesi, 20-22 Mayıs 1985, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1985
• Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Cilt I, 3. Baskı, Ankara, 2001

Diğer Kaynaklar:

• Bahaeddin Ögel, İslamiyet’ten Önce Türk Kültür Tarihi, Ankara, 1991
• Zeki Veli Togan, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, 1946
• Laszlo Rasonyi, Türk Devletlerinin Batıdaki Varisleri ve İlk Müslüman Türkler, Yay. Haz. Ş.K. Seferoğlu, Adnan Müderrisoğlu, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1983
• Kuruluş ve Çöküş Süreçlerinde Türk Devletleri Sempozyumu, Bildiriler, Sakarya Üniversitesi, 5-6 Kasım 2007, Yay. Haz. Mehmet Alpargu, M. Bilal Çelik, Sakarya Üniversitesi Yayınevi, 2007

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	4	3	5
Program Kazanımları
1) Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, henüz gün yüzüne çıkmamış konuları tanımlar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgu ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir.
2) Tarih yöntem bilimini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentezleme becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir.
3) Tarih ile ilgili konularda uzman olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder.
4) Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimler ile ilgili, güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, ders materyallerini ve bilimsel kaynaklar ile desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanabilir.
5) Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile aydınlatılmamış konularla ilgili bilgileri toplar, çözümler, yorumlar ve ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla paylaşır.
6) Alanlarının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
7) Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar.
8) En az bir yabancı dil kullanarak tarih bilimi alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır.
9) Alanlarında sosyal, kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar.
10) Tarih alanlarında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Alanları ile ilgili bilgileri, toplar, çözümler, yorumlar.
11) Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşam boyu öğrenme bilincini kazanır.
12) Kalite yönetim ve süreçlerine uygun davranır ve katılır.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, henüz gün yüzüne çıkmamış konuları tanımlar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgu ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir.	3
2)	Tarih yöntem bilimini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentezleme becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir.	5
3)	Tarih ile ilgili konularda uzman olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder.	3
4)	Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimler ile ilgili, güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, ders materyallerini ve bilimsel kaynaklar ile desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanabilir.	5
5)	Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile aydınlatılmamış konularla ilgili bilgileri toplar, çözümler, yorumlar ve ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla paylaşır.	3
6)	Alanlarının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.	1
7)	Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar.	3
8)	En az bir yabancı dil kullanarak tarih bilimi alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır.	1
9)	Alanlarında sosyal, kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar.	4
10)	Tarih alanlarında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Alanları ile ilgili bilgileri, toplar, çözümler, yorumlar.	4
11)	Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşam boyu öğrenme bilincini kazanır.	5
12)	Kalite yönetim ve süreçlerine uygun davranır ve katılır.	3

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ödev	1	% 20
Ara Sınavlar	1	% 30
Final	1	% 50
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 50
Toplam		% 100