İş Sağlığı ve Güvenliği
Önlisans	TYYÇ: 5. Düzey	QF-EHEA: Kısa Düzey	EQF-LLL: 5. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

OHS201

Ders İsmi:

Elektrik Tehlikeleri ve Yangından Korunma Yöntemleri

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Laboratuvar	AKTS
2	2	0	5

Öğretim Dili:

Türkçe

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu

Dersin Seviyesi:

Önlisans

TYYÇ:5. Düzey

QF-EHEA:Kısa Düzey

EQF-LLL:5. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Öğr.Gör. GÜLAY ERDOĞAN

Dersi Veren(ler):

Dr. Öğr. Üyesi YALÇIN URFA
Öğr.Gör. GÜLAY ERDOĞAN
Öğr.Gör. FEYZA TURAN

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Elektrik enerjisi ile ilgili temel bilgilere sahip olunması. İş yerlerinde elektrik kazalarının oluşma nedenlerinin anlaşılması, korunma yöntemleri ve güvenlik önlemlerinin kavranması. İlgili yönetmeliklerin öğrenilmesi.
Yanma ve yangın kavramları ve yangın çeşitlerinin öğrenilmesi. Yangın için alınan pasif ve aktif önlemlerin kavranması. Yangın organizasyonu ve acil durum planları hakkında bilgi edinilmesi. Patlayıcı ortamlar ve alınması gerekli tedbirlerin öğrenilmesi. İlgili yönetmeliklerin öğrenilmesi.

Dersin İçeriği:

Elektrik enerjisinin özellikleri ve elektrik tesisatları ile ilgili temel bilgiler. Elektrik kazalarının oluşma nedenleri, korunma yöntemleri ve güvenlik önlemleri. Elektrik akımının insan vücudu üzerindeki etkileri ve ilkyardım. Statik elektrik tehlikesi ve korunma yöntemleri. Elektrik tesislerinde bakım onarım, yıldırımdan korunma. Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği. Elektrik Kuvvetli Kuvvetli Akım Yönetmeliği. Topraklama Yönetmeliği.
Yanma ve yangın kavramları ve yangın çeşitleri ile ilgili bilgiler. Yangın kaynakları, patlayıcı ortamlar, önleyici tedbirler ve kontrol yöntemleri ile acil durum planları. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik. Çalışanların Patlayıcı Ortamlardan Korunması Hakkında Yönetmelik.

Öğrenme Çıktıları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Çıktıları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Elektrik enerjisinin tanımını ve elektrikle ilgili temel kavramları anlayabilme.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Elektrik şebekesi tanımını yapabilme, şebekeleri sınıflandırabilme. Elektrik tesisi kavramını açıklayabilme.
2) Yanma ve yangın kavramlarını izah edebilme. Yangın sınıfları, yangının evreleri ve yayılması konularını açıklayabilme.
3) Parlama ve patlama kavramlarını açıklayabilme. Parlayıcı ve patlayıcı maddeleri sınıflandırabilme.
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
1) 2.1) Alternatif akım ve doğru akım kavramlarını ve farklarını açıklayabilme. Bir fazlı ve üç fazlı sistemleri sınıflandırabilme ve kullanım yerlerini anlayabilme.
Alana Özgü Yetkinlik
1) Elektrik tesisatlarında kullanılan malzemeleri sınıflandırabilme. Kullanım amaçlarını kavrayabilme.
2) Elektrik akımının insan vücudu üzerindeki etkilerini ve buna yönelik uygulanan ilk yardım yöntemlerini kavrayabilme. Elektrik nedeniyle meydana gelebilecek iş kazalarından korunma yöntemlerini kavrayabilme, günlük hayatla konuyu ilişkilendirebilme.
3) Statik elektriğin oluşma şeklini açıklayabilme. Korunma yöntemlerini sıralayabilme. Topraklama yöntemine göre şebeke çeşitlerini sınıflandırabilme.
4) Elektrik tesislerinde bakım ve onarımda kullanılan malzemeler ile ilgili temel bilgiler edinme. Bakım ve onarım sırasında alınması gereken tedbirleri açıklayabilme. Yıldırım kavramını, tesise etkisini ve alınacak tedbirleri açıklayabilme.
5) 6.1) Yangınla mücadele yöntemlerini açıklayabilme. Yangın sınıfları ile yangınla mücadele yöntemleri arasında ilişki kurabilme. Erken algılama sistemlerinin uygulamasını kavrayabilme.
6) İşyerlerinde yangına karşı alınacak tedbirleri ve bu konuda işverenlerin, iş güvenliği uzmanlarının ve işçilerin sorumluluklarını kavrayabilme.
7) 8.1) İşyerlerinde patlayıcı ortamlarda alınacak tedbirleri ve bu konuda işverenlerin, iş güvenliği uzmanlarının ve işçilerin sorumluluklarını kavrayabilme.
8) İşyerlerinde oluşturulan acil durum eylem planlarını açıklayabilme. İşyerlerinde elektrik nedeniyle meydana gelebilecek iş kazalarına, yangınlara ve patlamalara ilişkin İş Hukuku ve İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku’nun bakış açısını öğrenebilme.
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Elektrik Enerjisi ile ilgili temel kavramlar. Dersin içeriği hakkında bilgilendirme.	-Ders notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
2)	Elektrik şebekeleri ve çeşitleri. Elektrik tesisleri hakkında genel bilgilendirme.	-Ders notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
3)	Alternatif akım ve doğru akım kavramları. Bir fazlı ve üç fazlı sistemler.	-Ders Notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
4)	Elektrik tesisatlarında kullanılan malzemeler.	-Ders notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
5)	Elektrik Akımının İnsan Vücudu Üzerindeki Etkileri. Elektrik Kazalarından Genel korunma Yöntemleri ve alınacak tedbirler. Elektrik Tesislerinde Gerekli kontroller. Risk Etmenleri. Elektrik Kazalarında İlk Yardım ve Güvenlik.	-Ders notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
6)	Statik Elektrik ve korunma yöntemleri. Topraklama yöntemine göre alçak gerilim şebeke tipleri.	-Ders notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
7)	Elektrik Tesislerinde Bakım ve Onarımda kullanılan malzemeler ve bakım-onarım sırasında alınması gereken tedbirler. Yıldırımdan Korunma.	-Ders notları -YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
8)	Ara Sınav	-Ders notları -AKPINAR, Teoman, İş Sağlığı ve İş Güvenliği, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2013. -ALTINEL, Hüseyin, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Detay Yayıncılık, Ankara, 2013.
9)	Yanma ve yangın ile ilgili temel kavramlar. Yangın sınıfları. Yangının evreleri ve yangının yayılması.	-Ders Notları -AKPINAR, Teoman, İş Sağlığı ve İş Güvenliği, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2013. -ALTINEL, Hüseyin, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Detay Yayıncılık, Ankara, 2013. - Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
10)	Yangınla mücadele yöntemleri. Yangın söndürme maddeleri ve yangın söndürme cihazları. Erken algılama sistemleri.	-Ders notları -AKPINAR, Teoman, İş Sağlığı ve İş Güvenliği, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2013. -ALTINEL, Hüseyin, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Detay Yayıncılık, Ankara, 2013. -Binaların Yangında Korunması Hakkında Yönetmelik
11)	İşyerlerinde yangına karşı alınacak tedbirler ve bu konuda işverenlerin, iş güvenliği uzmanlarının ve işçilerin sorumlulukları.	-Ders Notları -Binaların Yangından Korunması hakkında yönetmelik (19/12/2007 No : 26735)
12)	Parlama, patlama kavramları. Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin sınıflandırılması.	-Ders notları -AKPINAR, Teoman, İş Sağlığı ve İş Güvenliği, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2013. -ALTINEL, Hüseyin, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Detay Yayıncılık, Ankara, 2013.
13)	İşyerlerinde patlayıcı ortamlarda alınacak tedbirler ve bu konuda işverenlerin, iş güvenliği uzmanlarının ve işçilerin sorumlulukları.	-Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130430-6.htm , (20.09.2014).
14)	İşyerlerinde oluşturulan acil durum eylem planları. İşyerlerinde elektrik nedeniyle meydana gelebilecek iş kazalarına, yangınlara ve patlamalara ilişkin İş Hukuku ve İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku hakkında bilgiler.	-İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130618-8.htm , (20.09.2014). -İşyerlerinde İşin Durdurulmasına Dair Yönetmelik, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130330-5.htm , (20.09.2014).

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Ders Notları.
Diğer Kaynaklar:	-YAĞIMLI, Mustafa ve TOZAN, Hakan, Elektrikle Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014. -ALTINEL, Hüseyin, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Detay Yayıncılık, Ankara, 2013.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	8	11		4	5	6	7		10		13
Program Kazanımları
1) İş Sağlığı ve Güvenliği alanında işyerinde meydana gelebilecek iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesine ilişkin konularda yeterli bilgiye, donanıma ve bilince sahiptir.
2) Temel bilimler alanında yeterli bilgiye sahip olur ve bu bilgiyi karşılaştığı mesleki sorunların çözümünde kullanır.
3) İş Sağlığı ve Güvenliği alanında görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülükleri ile ilgili güncel mevzuatı takip eder, yorumlar ve uygular.
4) İşletmelerin sahip olması gereken, özellikle İş Sağlığı ve Güvenliği alanına ilişkin OHSAS 18001, ISO 9001, ISO 14001 gibi standartlara ya da süreçlere uygun davranır ve bu süreçlere katılır.
5) İşletmelerdeki tüm birimlerle işbirliği içinde olur ve bu birimlerin de iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin süreçlere katılımını sağlar.
6) İş Sağlığı ve Güvenliği alanına ilişkin olarak iş güvenliği malzemelerinin, uyarı ve tehlike işaret ve levhalarının özelliklerini bilir, iş güvenliği eğitimlerini planlar ve uygular, gerekli ölçüm tekniklerini ve metotlarını kullanır, kayıt ve raporlama faaliyetlerini yürütür.
7) Acil durum yönetimini etkin yürütür ve acil durumlarda ilk yardım müdahalesini yapabilecek yetkinliktedir.
8) Kimyasalların tehlikelerini tanımlayarak işyerlerine ilişkin risk analizleri yapar, elektrik tehlikelerinden ve yangından korunmak için gerekli tedbirleri alır ve işyerlerindeki makine ve teçhizat hakkında bilgi sahibi olur, bunları etkin şekilde kullanır veya kullananları iş sağlığı ve güvenliği kurallarını dikkate alarak çalışmalarını sağlar.
9) İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki uygulamalar için gerekli olan bilgi teknolojilerini kullanır.
10) Bir yabancı dili kullanarak iş sağlığı ve güvenliği alanındaki bilgileri takip eder.
11) Meslektaşları ile sürekli iletişime özen gösterir.
12) İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçların iletilmesi gibi tüm aşamalarda bilimsel, sosyal, kültürel ve etik değerlere uygun davranır.
13) İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki literatürü izler, değerlendirir ve uygular.
14) İş ve özel yaşamında yazılı veya sözlü iletişim becerilerini geliştirir.
15) İşverenler ile çalışanların iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tüm konularda iletişimini sürekli kılar.
16) İş yaşamında sorumluluk alır, yetki alarak gereğini yerine getirebilme becerisi kazanır ve bu sayede özgüven kazanır.
17) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğine inanır ve bunu gerçekleştirir.
18) Genel ahlaki ve mesleki etik değerlere önem verir.
19) İş Sağlığı ve Güvenliği alanında hakim olduğu temel bilgi ve becerileri kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, karşılaştığı sorunların çözümü için düşüncelerini uzman olan veya olmayan kişilerle yazılı ya da sözlü olarak paylaşır.
20) İş Sağlığı ve Güvenliği alanında sahip olduğu temel bilgileri kullanarak hem bireysel hem de grup içerisinde çalışır.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanında işyerinde meydana gelebilecek iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesine ilişkin konularda yeterli bilgiye, donanıma ve bilince sahiptir.	5
2)	Temel bilimler alanında yeterli bilgiye sahip olur ve bu bilgiyi karşılaştığı mesleki sorunların çözümünde kullanır.	5
3)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanında görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülükleri ile ilgili güncel mevzuatı takip eder, yorumlar ve uygular.	5
4)	İşletmelerin sahip olması gereken, özellikle İş Sağlığı ve Güvenliği alanına ilişkin OHSAS 18001, ISO 9001, ISO 14001 gibi standartlara ya da süreçlere uygun davranır ve bu süreçlere katılır.	4
5)	İşletmelerdeki tüm birimlerle işbirliği içinde olur ve bu birimlerin de iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin süreçlere katılımını sağlar.	4
6)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanına ilişkin olarak iş güvenliği malzemelerinin, uyarı ve tehlike işaret ve levhalarının özelliklerini bilir, iş güvenliği eğitimlerini planlar ve uygular, gerekli ölçüm tekniklerini ve metotlarını kullanır, kayıt ve raporlama faaliyetlerini yürütür.	5
7)	Acil durum yönetimini etkin yürütür ve acil durumlarda ilk yardım müdahalesini yapabilecek yetkinliktedir.	5
8)	Kimyasalların tehlikelerini tanımlayarak işyerlerine ilişkin risk analizleri yapar, elektrik tehlikelerinden ve yangından korunmak için gerekli tedbirleri alır ve işyerlerindeki makine ve teçhizat hakkında bilgi sahibi olur, bunları etkin şekilde kullanır veya kullananları iş sağlığı ve güvenliği kurallarını dikkate alarak çalışmalarını sağlar.	5
9)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki uygulamalar için gerekli olan bilgi teknolojilerini kullanır.	3
10)	Bir yabancı dili kullanarak iş sağlığı ve güvenliği alanındaki bilgileri takip eder.	3
11)	Meslektaşları ile sürekli iletişime özen gösterir.	3
12)	İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçların iletilmesi gibi tüm aşamalarda bilimsel, sosyal, kültürel ve etik değerlere uygun davranır.	4
13)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki literatürü izler, değerlendirir ve uygular.	4
14)	İş ve özel yaşamında yazılı veya sözlü iletişim becerilerini geliştirir.	3
15)	İşverenler ile çalışanların iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tüm konularda iletişimini sürekli kılar.	3
16)	İş yaşamında sorumluluk alır, yetki alarak gereğini yerine getirebilme becerisi kazanır ve bu sayede özgüven kazanır.	4
17)	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğine inanır ve bunu gerçekleştirir.	4
18)	Genel ahlaki ve mesleki etik değerlere önem verir.	4
19)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanında hakim olduğu temel bilgi ve becerileri kullanarak ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir, karşılaştığı sorunların çözümü için düşüncelerini uzman olan veya olmayan kişilerle yazılı ya da sözlü olarak paylaşır.	4
20)	İş Sağlığı ve Güvenliği alanında sahip olduğu temel bilgileri kullanarak hem bireysel hem de grup içerisinde çalışır.	4

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Devam	1	% 10
Küçük Sınavlar	1	% 10
Ara Sınavlar	1	% 30
Final	1	% 50
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 50
Toplam		% 100